Visualisaties voor Stichting Bibliotheek.NL

Dragon-1 Bridge training

Tijdens het uitvoeren van de praktijkopdracht voor de Dragon1 bridge training heb ik een vraagstelling die door de organisatie, waarvoor ik werkte, bezighield gebruikt als case en opgepakt als een architectuurstudie. Op basis van die vraag heb ik een aantal beslissingsondersteunende visualisaties gemaakt. Op dit moment worden de visualisatie beoordeeld door een aantal aan de organisatie verbonden informatie managers. De eerste reacties zijn positief en enthousiast. De vraag na A0 formaat afdrukken is inmiddels gesteld.

De in dit artikel getoonde resultaten zijn work-in-progress en kunnen in verloop van tijd wijzigen. Zij weerspiegelen mijn persoonlijke inzicht en zijn (op dit moment) nog niet voldoende besproken met de organisatie en de uiteindelijke resultaten zullen op andere wijze gepubliceerd worden.

Casus

Stichting Bibliotheek.NL (BNL) is een vanuit de overheid opgerichte organisatie, die als taakstelling het realiseren en beheren van een landelijk applicatie landschap en infrastructuur, om hiermee de Openbare Bibliotheken te ontlasten van een aantal ICT beslommeringen en een betere interactie tussen deze bibliotheken te bewerkstelligen. Door het tot stand brengen van een aantal landelijke voorzieningen zullen bibliotheekleden eenvoudiger in staat zijn de producten en diensten van hun bibliotheek af te kunnen nemen. Dit zal zich onder andere gaan uitten in de vorm van eenduidige websites, een zoekplatform dat verwijst naar boeken (e-books, video's e.d.) die door de Openbare Bibliotheken en organisaties als de Koninklijke Bibliotheek, Dedicon, als geheel beschikbaar gesteld worden.

Omgevingsschets visualisatie

Om een eerste globaal inzicht te krijgen in de omgeving van BNL heb ik een omgevingsschets gemaakt, waarin een aantal betrokken partijen zijn weergegeven. Deze schets is niet compleet, maar heeft in (ad-hoc) discussies al regelmatig haar dienst kunnen bewijzen. De schets laat zien dat een Bibliotheeklid vanuit haar hangmat een e-book kan bestellen bij haar lokale Bibliotheek zonder daar op de fiets naartoe te hoeven gaan. Om tot de keuze van het e-book te komen maakt zij gebruik van de applicaties binnen het shared service center (concept), dit deze bestaan o.a. uit een data-aggregator (concept) dat er voor zorgt dat allerhande bronmateriaal (meta-gegevens over oneindig veel onderwerpen) van verschillende bronnen. Deze bronnen kunnen o.a. bestaan uit teksten uit het domein van Cultureel Erfgoed, thema's, materiaal uit de Koninklijke Bibliotheek. Deze metadata wordt gekoppeld aan de uitgebreide (landelijke) catalogus van de bibliotheken.

Een zoekresultaat in deze enorme berg metadata zal leiden tot de aanbeveling van boeken, dvd's, gesproken boeken etc. waarin deze zoektermen relevant zijn. Met één klik op de knop kan het bibliotheeklid één of meerdere van deze items bestellen, digitaal of fysiek en eventuele reserveringsbetalingen doen via de website. Op basis van deze schets werd het duidelijker welke functies van BNL verwacht worden.

Kadering

In de praktijk blijkt dat veel verzoeken tot het realiseren van (gezamenlijke) functionaliteit aan BNL gesteld worden. Om aan de degene die een verzoek indient te kunnen aangeven of zijn/haar verzoek gehonoreerd zal worden is het van belang om een duidelijk kader te tonen. Hierdoor wordt het de vragensteller al snel duidelijk of het verzoek kans zal maken. In de volgende visualisatie worden verschillende concepten die binnen het bibliotheek- en het BNL domein bestaan weergegeven.

Architectuurvisie visualisatie

De gekozen concepten zijn deels concepten die specifiek zijn voor de bibliotheekwereld, het overgrote deel zijn concepten die heel generiek zijn en ook in andere domeinen onderkent zijn. Over de verschillende concepten is behoorlijk wat achtergrondmateriaal te vinden en zodoende is te controleren of de concepten bij elkaar passen, dan wel met elkaar in tegenspraak zijn. In de visualisatie is bijvoorbeeld in het bibliotheekdomein te zien dat closed source een concept is, terwijl in het BNL domein open source het gebruikte concept is. Ook bestaan gemeenschappelijke concepten, zoals het ILS (Integrated Library System) dat een basis systeem is voor iedere bibliotheek en ook een onderdeel zal moeten uitmaken van het BNL landschap. Veel van de concepten samen vormen het Integrated Library Platform.

Totaalconcept visualisatie

De omkadering geeft aan welke concepten gerealiseerd dienen te worden binnen dit ILP. Door dit constant te monitoren is het duidelijker geworden welke potentiële functionaliteit wel of niet gerealiseerd zal worden. Draagt gevraagde functionaliteit bij tot het realiseren van één of meerdere concepten binnen dit ILP, dan is de kans groot dat deze op de roadmap geplaatst wordt. Uiteraard dient de functionaliteit conform het onderliggende principe van het concept gerealiseerd te worden. Deze visualisatie is voor veel managers nog net iets te ver van hun bed. Ze begrijpen de dingen los van elkaar, maar de informatie dichtheid is nog iets te groot om deze snel met bibliotheekdirecteur te communiceren. Voor dit doel is de volgende visualisatie bedoeld. In deze visualisatie zijn concepten verder samengenomen en worden gerepresenteerd in een eenvoudige visualisatie. Het ILP wordt hier in één plaat samengenomen, waarbij de vorige visualisatie als input diende. Op dit moment wordt samen met een aantal IM-ers de gemaakte visualisaties besproken, wat mogelijkerwijs zal resulteren in meer to-the-point architectuurproducten.

Overige producten en visualisaties

Een aantal hier niet getoonde producten, zoals een begrippenkader en meta-model die ook als te realiseren architectuurproducten die binnen de cursus vielen zijn inmiddels in gebruik genomen. De visualisaties zullen onderdeel worden van een ontwerpboek dat onderdeel zal zijn van mijn portfolio. Met dit portfolio kan ik toekomstige opdrachtgevers laten zien wat en welke resultaten een architectuurstudie kunnen opleveren. Het ontwerpboek zal meer visualisaties bevatten dan de in dit artikel getoonde. Ik heb gemerkt dat het maken van dit soort visualisaties de afstand verkleind tussen proceseigenaren en architecten enerzijds en directie anderzijds. Het maken van een visualisatie kost relatief weinig tijd, maar schept bij alle partijen een beter inzicht. Het is een stuurinstrument pur sang. Het voorkomt dat discussies ontstaan over details die in een later stadium meestal niet optreden omdat een simpeler oplossingsrichting gekozen wordt.

Meer informatie over de Dragon1 Bridge training.

Han van Roosmalen Softwarediensten helpt uw organisatie met het realiseren van dit soort visualisaties. Over het algemeen zijn de investeringen laag en worden de architecten/designers enorm geholpen in hun dagelijkse werk. Na één visualisatie wilt u er vast meer!